28 maja 2004

Komentarz

Matisse 'Dziewczyna o zielonych oczach'

Widzimy dziewczynę o ograniczonych możliwościach działania, widzimy nieudane usiłowania dziewczyny w pokonywaniu trudności i ograniczeń, i osobno widzimy reakcję świata, który zbywa ją niczym, kiedy ona oczekuje pomocy.

To jest historia dziewczyny, którą ograniczano w młodości w jej próbach wzlotu ale odnajdujemy tu także opowieść o kobiecie w ogóle, o tym, że możliwości działania Ewy są mniejsze niż Adama.

Michelangelo 'Wypędzenie z raju'

Temat jest potraktowany swobodnie. Artysta nie jest przywiązany do myśli o porażce Adama i Ewy i porzuca ją. Mit o drzewie poznania (wiadomości) dobrego i złego, i o wypędzeniu z raju nabiera tu innych znaczeń od tych, które odnajdujemy w tekście Biblii.

Artysta dokonuje rozróżnienia i opowiada o drzewie wiadomości a nie o drzewie poznania.

Wspólne decyzje

Michelangelo odchodzi więc od pierwowzoru i poszerza jego rozumienie na problem podejmowania wspólnych decyzji w ogóle. Rzecz w tym, że Ewa nie może być pozbawiona możności decydowania o jej wspólnym życiu z Adamem.

Znaczenie mitu uległo więc przesunięciu. Zostało tu uwzględnione i wydobyte na plan pierwszy przeżycie wewnętrzne Ewy i Adama. Widzimy tu dwoje ludzi, kórzy mają odrębne pragnienia , chcą je realizować i postanawiają uszanować swoją odrębność. W Raju byli parą, w której on dominował, z Raju wychodzą jako partnerzy. Trochę przewrotnie, Michelangelo odnajduje tu, w momencie wypędzenia powód do radości. Najwyraźniej myśl o porażce wydaje mu się niepociągająca , a jest okazja, by powiedzieć coś istotnego, na dodatek optymistycznego, więc to mówi.

Zakończenie

Trzeba na koniec podkreślić, że pierwotne znaczenie mitu nie straciło na aktualności i Adam, decydując się na propozycję artysty, zwiększa urodę życia ale także zwiększa ryzyko przekroczenia Prawa, bo Ewa zapatrzona w Adama, nie zauważa wielu istotnych powiązań w świecie zewnętrznym (porównaj Komentarz do Adam i Ewa Duerera).